Bouw van de huid en de vacht
De huid is het grootste orgaan bij mensen en dieren. De huid zorgt ervoor dat de lichaamstemperatuur constant blijft, er geen lichaamsvocht verloren gaat en dat sensorische prikkels voelbaar zijn. Daarnaast zorgt de huid er ook voor dat er vitamine D aangemaakt wordt. ​
​
Bij honden wordt de huid bedekt door een vacht. Een vacht heeft twee soorten haren namelijk, dekharen en een ondervacht. De ondervacht heeft een isolerende werking en de dekharen maken de vacht waterafstotend. Dit beschermt het dier tegen kou maar ook tegen warmte. Hieronder gaan we dieper in op de anatomie en werking van de huid en vacht.
Bouw van de huid
De huid van een hond bestaat, net zoals bij mensen, uit 3 lagen:
​
-
De opperhuid of epidermis
-
De lederhuid of dermis
-
De onderhuid of hypodermis
De opperhuid is de huidlaag die zichtbaar is. Het is een stevige, beschermende laag die bijvoorbeeld tegen uitdroging beschermt. Deze laag wordt het hele leven lang constant vernieuwd. Op sommige plekken is deze laag ook verdikt (‘verhoornd’), bijvoorbeeld aan de voetkussentjes. De opperhuid zelf wordt beschermd door de vacht.
In de lederhuid zitten bloedvaten, zenuwen, haarfollikels, talgklieren en haarspiertjes. De bloedvaten zorgen voor voeding en zuurstof voor de huid en haren. De zenuwen zorgen ervoor dat de hond warmte, koude, druk, pijn, jeuk,.. voelt. Uit de haarfollikels of haarzakjes groeien de haren die de vacht vormen. In de haarzakjes komen ook de talgklieren uit. Talg is een vetachtige substantie die zorgt voor een natuurlijke beschermlaag op de huid. Door de haarspiertjes kunnen de haren rechtop gaan staan.
De onderhuid bestaat voornamelijk uit vet en heeft een schokdempende functie. Ze beschermt de interne delen van het lichaam.
De natuurlijke beschermlaag van de huid
De vacht van een hond bestaat uit verschillende lagen, waaronder de bovenvacht en de ondervacht. Deze lagen bieden niet alleen bescherming tegen kou, hitte en zonnestralen, maar ook tegen vuil en bacteriën. Daarnaast hebben honden een talglaag die de huid en vacht hydrateert en beschermt.
De talgklieren in de huid van een hond produceren talg, een olieachtige substantie die de huid en vacht beschermt tegen uitdroging en invloeden van buitenaf. De talglaag voorkomt dat water of vuil doordringt tot de huid en zorgt voor een gezonde glans van de vacht.
Om de beschermende werking van de talglaag te behouden, is het belangrijk om de vacht van de hond regelmatig te verzorgen. Hier zijn enkele tips om de beschermlaag te beschermen tijdens vachtverzorging:
-
Gebruik producten die speciaal zijn ontworpen voor honden en geschikt zijn voor hun huid- en vachttype.
-
Borstel of kam de vacht van de hond regelmatig, maar niet te vaak en op een voorzichtige manier.
-
Spoel de vacht van de hond grondig uit na het wassen om residu van shampoo of conditioner te voorkomen.
-
Gebruik lauw water om de vacht van de hond te wassen en vermijd te warm water.
Het is belangrijk om de vacht van de hond op een juiste manier te verzorgen, omdat verkeerde of overmatige verzorging de beschermlaag van de hond kan beschadigen. Hieronder worden enkele veelvoorkomende manieren besproken waarop de beschermlaag van een hond beschadigd kan raken tijdens vachtverzorging.
-
Het is cruciaal om de vacht van de hond regelmatig te borstelen of kammen om klitten en vuil te verwijderen. Echter, overmatig borstelen of kammen kan de beschermlaag van de hond beschadigen. Het kan leiden tot huidirritatie, ontstekingen en haaruitval. Daarom is het belangrijk om de vacht van de hond op een juiste manier te borstelen of kammen en niet te vaak te doen.
-
Het gebruik van verkeerde producten zoals agressieve shampoos en conditioners kan de beschermlaag van de hond beschadigen. Het kan leiden tot een droge, doffe vacht en huidirritaties. Het is daarom belangrijk om producten te gebruiken die speciaal zijn ontworpen voor honden en geschikt zijn voor hun huid en vachttype.
-
Wanneer shampoo of conditioner niet goed uit de vacht van de hond wordt gespoeld, kan het residu achterblijven en de beschermlaag van de hond beschadigen. Het kan leiden tot huidirritaties, jeuk en roos. Daarom is het belangrijk om de vacht van de hond grondig uit te spoelen na het wassen.
-
Te warm water kan de beschermlaag van de hond beschadigen. Het kan de talglaag van de huid en vacht verwijderen en leiden tot een droge, schilferige huid en vacht. Daarom is het belangrijk om de vacht van de hond te wassen met lauw water.
Tot slot kan een gezonde voeding bijdragen aan een gezonde vacht en huid van de hond. Voeding met voldoende essentiële vetzuren, vitaminen en mineralen kan de productie van talg stimuleren en de beschermende werking van de vacht en huid verbeteren.
Bouw van de vacht
De bouw van de vacht is bij elke hond hetzelfde, ongeacht het ras. Uit de haarzakjes groeien meerdere haren: 1 primair dekhaar omringd door meerdere donsharen. De dekharen zijn stugger en stoten water en vuil af. De donsharen vormen een isolatielaag tegen zowel warmte als koude.
De haargroei verloopt in verschillende fases: de groeifase, de overgangsfase en de rustfase.
1. groeifase
De haren groeien tot een genetisch bepaalde lengte.
2. overgangsfase
Tijdens deze fase stoppen de haren geleidelijk aan met groeien, ze komen los van de groeibasis en zitten vast in het haarzakje.
3. rustfase
In de rustfase gebeurt er in eerste instantie niets. Na een bepaalde periode zal het haar loskomen uit het haarzakje en uitvallen (= ruien). Ondertussen begint een nieuw haartje te groeien in hetzelfde haarzakje en wordt het oude haartje verder uit het haarzakje geduwd. .
Invloed van castratie/sterilisatie op de vacht
De groei en het uitvallen van haren wordt door verschillende factoren beïnvloed: hoe warm het is, hoe lang er daglicht is, voeding, genetische factoren, algemene gezondheid, manipulatie zoals borstelen en hormonen.
Bij het castreren of steriliseren van een hond valt de invloed van hormonen net weg, dit verstoort de haarcyclus. Hierdoor worden vaak meer en dikkere wolharen aangemaakt die weinig tot niet uitvallen. Vooral rassen met een halflange tot lange dubbele vacht zijn hiervoor gevoelig, zoals bijvoorbeeld Teckels, Border Collies, Cocker Spaniels,..
